Wednesday 4 March 2009

Tetun of ETAN release on Tempo Semanal defamation charges

Also thanks to several Timorese abroad we now have a Tetum version of
the Jose Belo media release. (I hope understandable to still in Timor
Tetum speakers!) You can find it at
http://www.etan.org/news/2009/01tempo.htm#tetum. And pasted below. Use
as you see fit. Any corrections welcome.

John


ETAN litik atu hasai akuzasaun defamasaun hasoru editor Timor oan

Kontaktu: John M. Miller +1-718-596-7668

16 Janeiru 2009 - The East Timor and Indonesia Action Network (ETAN)
ohin husu ba Porkurador Jeral Timor-Leste atu hasai akuzasaun krimi
defamasaun hasoru Editor Tabloid Semanal, Tempo Semanal nian, Jose
Belo..

"Tempo Semanal no Jose Belo labele hetan akuzasaun bazeia ba lei tuan
ne'ebé la appropriuno repressivu" John M. Miller, Koordenador Nasional
ETAN nian hatete "Ami litik prokurador jeral atu hasai akuzasaun
hirak ne'e imidiatamente" "

Iha Outubru 2008, Tempo Semanal publika artigu alega katak Minstra
Justisa, Lucia Lobato impropriamente fo kontraktu governu nian ba
ninia maluk empresariu sira. Reportajen ne'e mos hatudu mensagem liu
husi telemovel. Lobato hatama kazu akuzasaun defamasaun ne'e iha fulan
Novembru hodi akuza katak Tempo Semanal viola ninia privasidade no mos
viola kódigu etika jurnalista nian.

Belo hatete katak publikasaun ne'e hakerek kona ba Lobatu nia
lala'okiha ninia serviconudar officiais publiku, la'os atu interfere
ninia aktividade privadu."


"Lei defamasaun labele inklui hotu informasaun kona ba aktividade
governu nian. Do que ataka ema ne'ebe lori informasaun (jornalista)
sira, ulun na'in sira tenke for suporta baliberade da espressaun no fo
koragem ba media ne'ebé dinamiku no invesitigativu," Miller hateten

(Background)

Governu Timor-Leste proposta ona atu dekriminaliza lei defamsaun tuir
kódigu penal foun. Lei ida ne'e seidauk aplika to'o ohin loron maske
proposta ona tinan hirak liu ba.

Krimi defamsaun iha Timor-Leste hetan husi kódigu penal Indonesia nia
durante tempu okupasaun. Jurnalista no activista sira iha Indonesia
sei hetan kastigu ba krimi defamsaun maske Lei Imprensa 1999 kria ona
orgaun ida atu resolve problemas nebe involve imprensa.

Belo simu noticia kona ba krimi defamsaun iha fulanDezembru nia
klaran. Iha loron 19 de Janeiru 2009, edificiu prokurador nian inkere
nia durante oras tolu nia laran. Edificu Prokurador Jeral hateten ba
Tempo Semanal katak Tempo Semanal sei la hetan dokumentus ne'ebé
relevante ba ninia kaju tamba dokumentus hirak ne'e konfidensial.

Durante intervista ho Radio ABC Australia, Jose Belo, fundador Tempo
Semanal nian hatete katak "ami laiha orsamentu ka rekursu seluk. Ami
labele luta hasoru ema ne'ebé iha inflensia maka'as no mos iha osan".
Hodi nune'e, hau hanoin katak dificil tebes atu manan kaju ida ne'e
iha tribunal."

Se hetan konviksaun, Belo bele multa ou kastigu iha prizaun. Iha tempu
okupasaun illegal Indonesia nian durante tinan 24 nia laran, Belo
hetan kastigu no detensaun durante tinan tolu tamba hato'o informasaun
ba jurnilsta no groupu diretus humanus kona ba violasaun direitus
humanus ne'ebé akontese iha Timor-Leste. Tanba ne'e, ironiku boot ida
wainhira iha sosiedade Timor-Leste ne'ebé demokratiku, independente,
nia bele hetan kastigu tan tanba publika governu ninia korupsaun.

Porkurador Jeral, Longuinhos Monteiro, hatete ona ba Belo katak lialos
kona ba buat ne'ebé Belo publika iha Tempo Semanal la relevante atu
hetan akuzasaun hosru nian, no sei admisivel iha tribunal. Ida ne'e
kontráriu ho decisaun ne'ebé halo iha Abril 2006. Prokurador Jeral iha
tempu neba akuzaAssociasaun HAK ho defamasaun. Iha kazu ida ne'e juis
decide katak akuza tribunal labele decidi defamasaun wainhira kazu
orijinal seidauk resolve. Tuir decizaun tribunal ba kazu ida ne,
algasaun kona ba korupsaun hasoru Minstra Justica tenke lori ba
tribunal, maibe prokurador to'o ohin loron seidauk komesa procediemntu
legal kona ba kazu ida ne'e hasoru Lobatu.

ETAN hala'o advokasia ba demokracia, justica, no direitus humanus ba
Timor-Leste no Indonesia. Atu hetan informasaun seluk tan, visita
www.etan.org. Iha Abril 2006, ETAN litik Presidente Xanana Gusmao
[iha tempu neba] atu veto provisaun kona ba krimi defamasaun iha
proposta kódigu penal foun.


etanetanetanetanetanetanetanetanetanetanetanetan
ETAN welcomes your financial support. Go to
http://etan.org/etan/donate.htm to donate. Thanks.
John M. Miller fbp@igc.org
National Coordinator
East Timor & Indonesia Action Network (ETAN)
PO Box 21873, Brooklyn, NY 11202-1873 USA
Phone: (718)596-7668 Mobile phone: (917)690-4391
Skype: john.m.miller
Web site: http://www.etan.org

No comments: