situasaun Ministru Negósiu Estranjeiru nian, iha órgaun komunikasaun sosiál sira nia oin. Kazu ameasa Rezignasaun SMS ninia gravidade maka’as tebes maka PM Xanana ho laran luak loke odamatan KM ba komunikasaun social. “Tanba mensajen liu husi telemóvel ne’ebé Ministru Negósiu Estranjeiru haruka ba Sr. Primeiru-Ministru, liu husi Gabineti. Primeiru Ministru konsidera katak liafuan hirak hato’o hosi Zacarias da Costa durante prosesu ida ne’e “labele admite, labele tolera, halo afirmasaun ida ho intimidasaun no ladún iha valór”. Primeiru-Ministru dirije ba Ministru Negósius Estranjeirus katak “...ita boot halo sala tanba desizaun Primeiru-
Ministru nian atu bolu embaixadór sira!”. Ikus liu, Zacarias da Costa husu deskulpa ba Konsellu Ministru,” deklara iha komunikadu ba emprensa husi palaciu do Governu.
Deputadu Riak Leman dehan ba jornalista sira iha Uma fukun Parlamentu Nasional katak sira nia partidu mak husu duni ba Dr. Zacarias atu ba haraik aan ba PM. “Ami mak husu duni ba Dr. Zacarias atu ba husu deskulba ba maun boot Xanana,” dehan Riak Leman. Tuir observasaun Dr. Cristopher Samson katak ne’e hatudu arofansia MNE ninian hasoru ninia Primeiru Ministru. “Kuandu deputadu Riak dehan sira mak husu Dr. Zacarias ba husu deskulba ba PM entaun ne’e hatudu nia la husu deskulba ho laran tan ba ema seluk mak obriga nia. Nune’e sei iha problema nafatin iha futuru tan ba arogonsia Dr. Zacarias ninian ne’e,” dehan Diretor Labeh.
Iha Transmisaun direita debate iha TVTL ne’ebe marka de’it prezensa husi Sekretariu do Estadu Konsellu de Ministru Agio Pereira, Hermenegildo Lopes Kupa no deputadu Rui Meneses ne’e la konsege la’o ho didiak tan ba tuir produtor programa TVTL ninian hateten katak sira konvida ona Dr. Zacarias maibe delega fail ba vice PM Mario Carrascalao. “Foun-foun ami husu ba Ministru Zacarias maka atu mai maibe ninia parte dehan Vice PM Carrascalao mak sei reprezenta nia. Entaun ami dehan ba Vice PM katak programa ne’e sei halo gravasaun maibe Vice PM ezije atu halo transmisaun direitu. Entaun ami nia ema balun ne’ebe la’o hela ho Prezidente ami tenke esforsu para mai fail atu atende programa ne’e no ultimo liu ami konfirma hikas ba vice PM ninia gabinete hodi dehan loos ona. Ninia sekretariu husu se se maka sei marka prezensa iha debate ne’e I ami dehan katak Sr. Vice PM, Sr. Kupa no Sr. Sekretariu Estadu Konsellu de Ministru. Entaun ninia sekretariu dehan hein lai nia sei hatoo hikas ba Vice Pm. Liu tiha minutu balun ha’u simu fail telephone dehan Vice PM sei la partisipa,” esplika Nelio Isac. Tuir Hermenegildo Kupa ninia hanoin katak Vice PM most auk atu hetan moe kuandu lia loos ne’e fakar sai ba publiku.
Ho debate televizaun ne’e loke hikas kanek rezignasaun SMS no Partidu Sosial Demokratiku dala ida tan liu husi ninia deputadu sira iha plenaria parlamentu nasional ataka Sekretariu do Estadu Konsellu de Ministru Hemenegildo Pereira. I pior liu tan iha sira nia deklarasaun Politika ne’e mos deputadu Agusto Tara dehan Media sai manipulador tan halo kovertura ba ameasa rezignasaun SMS Dr. Zacarias ninian. Deklarasaun ida ne’e halo deputadu lubun bo’ot ida husi Fretilin hanesan Jose Texeira, Aniceto Guterres, no seluk tan ataka hikas PSD. Nune’e mos deputadu husi PD no CNRT fila kontra bankada PSD. Maibe antes ida ne’e Vice PM Mario Carrascalao mos la aceita ho lala’ok PM ninian hodi loke odamatan KM ba Media no maiske media rasik testamunia Dr. Zacarias rekuinese nia sala maibe Ir. Mario dehan la’e. Ida ne’e hatudu sei iha pluralismu iha governasaun AMP ninia laran. Hatene didiak liu tan mai ita tuir hamutuk intervista exkluxivu Tempo Semanal (TS) via Telemovel ho Vice Primeiru Ministru Mario Viegas Carrascalao (MC) iha sexta feira semana kotuk hanesan tuir mai ne’e:
TS: Oin sa Sr. Vice Primeiru Ministru ninia hanoin kona ba atetude Prezidente PSD ne’ebe buka ameasa deit maibe la barani ho desizaun atu rezignaan hanesan iha ninia sms ba PM iha loron 28/03/2010? Oin sa ita boot nia hanoin kona ba drama konsellu de Ministru Loron 14/04/2010?
MC: Ha’u hanoin imprensa sr. agio mak kontrola. Ne’e duni sira ba iha ne’eba, Sr. Agio maka bolu sira ba ka. Too iha ne’eba, ha’u nia hanoin mak ne’e konsellu Ministru la’os lori fali imprensa ba. Konsellu Ministru ne’e iha ninia porta voz. Vorta Voz mak ba imprensa para ko’alia la’os lori fali ba iha sesaun ne’eba. I depois halo fali hanesan julgamentu publika. Tribunal ka plenariu ka sasan sira ne’e, ba ha’u la konkorda buat sira ne’e.
TS: Maiske nune’e pelumenus prova ona katak foun foun Dr. Zacarias nega maibe hodi seik nia rekunese haruka sms hodi ameasa rezigna husi kargu ministru Negosiu Estranjeiru. Oin sa Ir. Nia haree?
MC: Nia la’os dehan la haruka sms. SMS nia haruka duni. Nia hateten mos ba hau katak nia haruka duni mas husu atu konsidera. La’os be sms liu husi sra. Asesora ne’e hateten katak atu husu rezigna an. Nunka iha rezignasaun ida husu fali ba asesora ne’e. Depois asesora ne’e mos haruka fali be sms ida haruka hateten hakerek surat lalais hateten aturezigna an. Se maka haruka ne’e ka fo instrusaun ne’e? sr. Agio Pereira.
TS: Depois hatene lia loloos ne’e oin sa ita boot ninia pozisaun relasiona ba kazu Sr. Zacarias ninian?
MC: Sr. Zacarias ne’e prezidente Partidu. Hanesan Presidente Partidu nu entantu PSD ne’e hotu-hotu solidu I solidariu hotu ho prezidente. La iha ema ida ke diskorda. Talvez iha ema ida ka rua. Mas partidu hamriik metin, partidu hamriik metin. Partidu kada vez mais boot liu, iha Timor ne’e mak ema komesa tauk ne’e.
TS: Maibe impresaun husi publiku agora daudaun barak mak hatene katak Sr. Zacarias halo hela kebohongan Publiku no hatun dignidade no kredibilidade estadu ne’e ninian. Oin sa ita boot ninia hanoin?
MC. Se maka lori informasaun dehan Dr. Zacarias halo bosok publiku ne’e husi be, Sr. Jornalista sira ne’ebe ke sr. Agio lori ba iha konsellu Ministrus ne’e. Kuandu sira sai husi ne’eba hateten katak Dr. Zacarias husu tiha ona deskulpa no Dr. Zacarias konsidera sala. Ne’e..ne’e.. la loos. Dr. Zacarias deskreve situasaun real. Jornalista sira ne’eba hotu, hatene hotu. I depois kuandu sesaun taka tiha sira nia ema sei iha ne’eba nafatin. Ninia ema sira iha ne’eba nafatin depois lori lia fuan sira husi konsellu de ministru nee….Loloos ne’e labele hetan infiltrasaun sira hanesan ne’e.
TS: Entaun Dr. Zacarias lahusu deskulba ga Sr. Vice Primeiru Ministru?
MC: La’e…la’e…Dr. Zcarias la husu deskulba. Jornalista sira iha ne’eba rona. Jornalista sira hatudu took filmajen sira ne’ebe imi halo ne’e ba ha’u katak Dr. Zacarias iha ne’eba hamriik hhusu deskulba ka konsidera nia sala ga? Nia la konsidera nia sala. Nia deskrefe faktus mak ne’e de’it.
TS: Maibe iha ne’eba Sr. Primeiru Ministru ho liman karuk hatudu ba Dr. Zacarias depois Primeiru Ministru hateten ba Dr. Zacarias katak, “Ita boot sala, “ no Dr. Zacarias rasik doko nia ulun hatudu ninia aceitasaun?
MC: Aceitasaun ida ne’eba la’os julgamentu ida ka tribunal ida.
TS: Entaun oin sa ho Sr. Vice PM sai iha media estranjeiru ita boot lamenta ho Dr. Zacarias nia hahalok?
MC: La’os lamenta ka la lamenta. Maibe ha’u hakarak hateten ba ita boot katak perguntas ne’ebe Dr. Zacarias halo hodiseik(14/04) hanesan Ministru Negosiu Estranjeiru la hetan resposta. Ne’e maka ha’u bele hateten ba ita boot.
TS: Obrigado Sr. Vice.
MC: OK?
No comments:
Post a Comment