Wednesday 22 August 2012

SEPFOPE Sei Kria Sistema Foun

SEKERTARIU Estadu Politika Formasaun Profesional Empregu (SEPFOPE) la’os instituisaun foun iha Kintu Governu Konstitusaun. Institusaun ne’e hari nanis ona iha Kuatru Governu Konstituisaun ne’ebe hamahon an iha Ministeriu Solidaridade Sosial (MSS).

Ilídio Ximenes da Costa SEPFOPE
Programa barak mak SEPFOPE konsege hala’o ona. Ezemplu, haruka trabailador Timor ona ba servisu iha Korea de Soul, fo apoiu ba grupu no ONG lokal sira. La’os ne’e de’it, iha Kuatru Governu Konstitusaun, SEPFOPE mós konsege kria Lei salariu minimu ba trabailador sira.

Maski nune’e, iha Kintu Governu nia ukun SEPFOPE sei esforsu an nafatin hodi hala’o planu diak liu tan. Liliu oinsa atu fo kapasitasaun ba Timor oan sira hodi kompete iha kampu de trabailhu. Tanba, to’o oras ne’e jovens barak mak abadonadu no tinan-tinan numeru dezempregu sempre aumenta nafatin.

“Iha Governasaun foun ne’e, ita tenke kria planu foun ne’ebe diak hodi alkansa serbisu SEPFOPE nian. Liliu, oinsa atu prepara jovens sira tama iha merkadu trabailhu” dehan Diretor Jeral SEPFOPE, Jasinto Barros Gusmão iha ninia serbisu fatin.

Tuir Gusmão, SEPFOPE iha politika ida atu kapasita serbisu nain sira, liliu ba joven sira ne`ebe ramata ona sira nia estudu iha nivel Sekundaria. Maibe, la kontinua sira nia estudu iha banku Universidade tanba problema finanseiru.

Klaru katak, tinan tinan numeru dezempregu sempre aumenta ba bebeik, jovens barak remata sira nia estudu iha nivel Sekundaria. Maibe, labele kontinua sira nia estudu iha banku Universidade tanba kapasidade finanseiru. Tan ne’e, SEPFOPE kria politika ida oinsa bele kapasita sira liu husi formasaun ou edukasaun non formal. “ durante ne’e SEPFOPE serbisu hamutuk ho fundasaun sira, inklui mos Ministeriu Edukasaun hodi buka dalan oinsa hasae kualidade Timor oan hodi compete iha merkadu trabailador. Tanba, ita hatene katak trabailador sira ne’ebe mai husi rai liur iha skill di’ak. tenik Gusmão.

Nune’e mós, SEPFOPE, Ilídio Ximenes da Costa hateten, Programa prioridade ba V Governu. SEPFOPE sei hatutan programa IV Governu nian. Ne’e duni, iha tempu badak nia laran sei kria enkontru ho  Diretór Jerál, Diretór  Nasionál no funsionáriu tomak hodi hare asuntu ne’ebe importante.

Primeiru sei hare Lei orgánika ne'ebé agora daudauk iha SEFOPE, hodi hare fila-fali planu hirak ne’ebé iha no mos kria Workshop One Day hodi envolve diretór no funsionáriu hodi hare fali ba lei orgániku.

“Ami buka atu halo reajustamentu ba Lei orgánika no programa ne'ebé ami iha atu fahe Karreira servisu ne'ebé di'ak. fahe servisu kona ba kompeténsia kada Diresaun no Departamentu hodi bele hala'o tuir knaar. Tanba,  Orgánika low hanesan mata dalan ida ba funsionáriu sira ne’ebe serbisu iha fatin ida ne’e” dehan Ilídio.

Sekretáriu estadu  foun ne’e hatutan, programa polítika SEPFOPE importante tebes no iha Lina koordenasaun entre Ministeriál atu bele kria programa integradu hodi apoiu setór privadu sira nia serbisu.

Nune’e mós, Estudante Universitariu Nasional Timor-Leste (UNTL) Apolinario hateten, iha Governasaun foun ida ne’e, SEPFOPE tenke kria sistema serbisu ne’ebé di’ak liu tan. Tanba, instituisaun ida ne’e iha papel ne’ebe importante.

“Hanesan estudante ha’u hakarak suzera ba SEPFOPE foun tenke funsiona Diresaun Nasional Inspesaun de Trabalhu ho masimu. Hala’o inspensaun ba serbisu fatin hotu-hotu hodi hare kondisaun trabaildor sira.” Apoli kestiona.

Nia mos sujere katak, SEPFOPE foun ho nia estrutura tomak tenke servi povu ida ne’e ho di’ak. Tanba, povu Timor, liliu jovens no trabaildor sira presija tebes ita boot sira nia tulun. 

No comments: