Polimika Portu Hera:BESA AMEASA PN LA APROVA OSAN HODI SELU LIFESE JTP INFORMA MINISTRU DEFESA ASINA TAN ONA BESIK MILAUN LIMA BA BTK

Tempo Semanal-Dili, 27/09/2012

Polimika konstrusaun portu hera, Gorvernu liu-liu Ministru Defesa IV Governu Konstitusional asina Kontratu ida ne’ebe fakar liu Milaun walu ba Projeitu Portu Temporariu la ho kualidade ne’ebe halo husi kompania Lifese Engeneering husi Australia. Projeitu ne’e single source ne’ebe decide liu husi Konselhu dos Ministru IV Governu ninian tan ba kategoria ba projeitu emerjencia maske too ohin seidauk uza nafatin husi roh komponente Naval ninian ne’ebe sosa husi Xina.

http://temposemanaltimor.blogspot.com/2010/02/breaking-news-port-for-chinese-patrol.html

http://temposemanaltimor.blogspot.com/2012/09/governu-fakar-ona-milaun-walu-ba-tasi.html

Ministru Defesa V Governu Konstitusional mos sei hakat tuir nafatin ninia pasu hodi halo single source ba kontratu besik Milaun lima hodi suruh rai henek iha parte Portu hera. Dala ida tan Governu Timor Leste salin tan ba rai henek laran iha Portu Hera liu husi kontratu ne’ebe asina ona ho kompania BTK ne’ebe nain husi ema Indonesia ida mak hela iha Dili.

Asuntus portu hera ne’e sai manas liu fali loro Sa’e ninia loron manas iha diskusaun Orsamentu ratifikativu ba Defesa ninian. Diskuasaun ne’e marka presenca husi Sekretariu do Estadu Defesa (SED), Julio Tomas Pito (JTP). Situasaun iha komisaun B sai nakali wainhira komisaun B hakarak husu klraifikasaun kona ba proposta osan ho montante Milaun Dollar 1.1 hodi selu tan tusan ba Kompania Australianu, Lifese Engeneering mak hari’i ponte TOHAR HERA ba komponente Naval F-FDTL. Hafoin de Audencia ho Sekretariu do Estadu Defesa, Julio Tomas Pinto iha sala komisaun (26/09), Presidenti komisaun B ne’ebe trata ba asuntus defesa no seguranca, Maria Lurdes Martins Besa, ameasa katak Parlamentu Nasional sei la aprova orsamentu ratifikativu hodi selu tan ba kompania Australianu ne’e wainhira seidauk hetan justifikasaun ruma SED ho AND (Agencia de Dezenvolvimentu Nasional).

“Karik la iha klarifikasaun, komisaun Bpropoin para labele aprova, tan ba osan ne’e ita hotu nian,” ameasa Presidenti Komisaun B ne’e.

Nia haktuir katak Komisaun B sei bolu AND hodi hodi ba iha parlamentu atu halo justifikasaun klean liu tan no loloos kona kontratu ho kompania Australia ne’ebe ninia nain tuir Australianu balun dehan jurista Famouza ida ne’ebe iha relasaun istoria ho Nasaun ne’e.

Parte Komisaun B ninia preokupasaun ne’e iha razaun tan ba too ohin Governu fakar ona besik Milaun walu ba tasi no tuir kontratu governu RDTL sei deve hela osan ho total Milaun $1.1 ba kompania Lifese Engeneering husi Sydney Australia ne’ebe kontrui Portu Temporariu tohar hera ne’e.

Hatan ba preokupasaun husi komisaun B, SED, Julio Pinto dehan, “selu ba kompania, ita bele selu enkuantu sira hadia ona Portu Hera. Karik seidauk hadia, tuir ha’u nia opiniaun ita selu la selu.”

Iha Momentu hanesan Sekretariu do Estadu Julio Pinto ba dahuluk informa katak governu daudaun ne’e iha ona kontratu ho valor besik milaun lima Dollar Amerikanu hodi fakar ba raihenek laran laran iha parte Portu Hera. “Governu iha Kontratu ida ho kompania ida atu supa tiha Rai henek iha portu hera,” dehan Julio pinto.

Maibe Lurdes triste ho hahalok gasta osan ne’ebe la efetivu komete husi governu. “Ita seidauk aproveita bu’at ida, agora tenke halo fali kontratu ho kompania seluk para atu supa fali rai henek. Ne’ebe aumenta tan Kustus. Ida ne’e maka ami sei bolu AND par abele mai esplika hamutuk ho Sekretariu do Estadu,” Lurdes ko’alia.

Portu Temporariu ne’e seidauk hotu maibe tohar ona. Governu sei salin nafatin osan ba projeitu hanesan kee foo bosu ba kompania Australianu ho ema cidadaun Indonesia ninian balun. Perguntas maka tan bas a Governu hakarak asina kontratu ho kompania Lifesee engenering no kompania BTK?