Saturday 22 December 2012

PARTE II: Opinaun Husi Estudante Kona Ba Alegasaun Emilia Aprova Fundus Ba Mac’s Metalcraft



Tempo Semanal - Dili, 22/12/2012

 KAZU alegasaun Korrupsaun Koluzaun Nepotizmu (KKN) hasoru Ministra Finansas, Emilia Pires ne’ebé akontese iha Kuatru Governu Konstituisaun nia ukun, oras ne’e daudauk hetan mós reasaun makas husi Estudante Universitariu sira. Tanba, konsidera aktu ne’ebé membru Governu senior ne’e komete ‘merugikan negara’.


Ho razaun hirak ne’e hotu estudante husu ba Komisaun Anti Korrupsaun (KAK) atu hala’o investigasaun profunda hodi bele deskobre indikasaun ou alegasaun hasoru Ministra Finansas ne’ebé aprova fundus ba ninia kaben. Tuir mai ita akompainha intervista badak ne’ebé Jornal Tempo Semanal hala’o ho estudante sira PARTE RUA HANESAN TUIR MAI:


Naran     : Julfina Alves
Estudante  : UNTL
Hahalok Ministra Finansas hodi aprova fundus ba ninia kaben hatudu iha interese familiarismu no deskonfia akontese konspirasaun iha prosesu ida ne’e. 

Klaru, aktu ne’ebé Ministra Finansas Emilia Pires komete ne’e kategoria hanesan KKN tanba hare ba prosesu ida ne’e, Ministra buka atu hariku ninia familia no ninia an rasik.
Nu’udar estudante ami iha papel importante atu hare prosesu hotu ne’ebé la’o iha ita nia rai laran. Liu-liu ami mos presiza hala’o kontrolu ba orsamentu povu nian. 

Ne’e duni, relasiona ho kazu ne’ebé deskonfia alegasaun hasoru Ministra Finansas KAK presiza hala’o investigasaun no labele husik aktu sira ne’e atu akontese.



Naran : João Freitas
Estudante  : UNTL 
      Hanesan estudante ha’u hanoin Ministra Finansas uza ona ninia poder rasik hodi hakat liu Lei aproviozionamentu. 

Tanba, tuir buat ne’ebé publika iha jornal katak aprovizionamentu nasional rasik la hatene prosesu kona ba Ministra Finansas aprova fundus ba ninia kaben nia kompainha hodi suplay ekipamentus mediku nian. 

Felizmente hahalok Ministra Finansas ne’e viola ona Lei  no bele kategoria iha indikasaun KKN.

Ita hotu hatene katak, korrupsaun ne’e hahalok ne’ebé la di’ak  no hahalok ne’e bele estraga futuru nasaun. Ne’e duni, husu ba orgaun kompotente atu halo investigasaun ne’ebé klean ba prosesu ida ne’e.

Nu’udar estudante ami sempre halo monitorizasaun ba lalaok Governu nian. Ne’e duni, se iha buat balu mak la’o la loos konserteza ami tenke ejize nafatin ba Governu hodi nune’e sira bele servi povu no nasaun ida ne’e ho di’ak.

Naran              : Oktavio Gusmao
Estudante      : UNITAL
Tuir ha’u nia observasaun prosesu asina fundus ba ninia kaben rasik ne’ebé hala’o husi Ministra Finansas hahalok ne’ebé la diak, la justu no sei fó impaktu makas ba povu no nasaun ida ne’e. 

Ne’e duni, relasiona ho kazu ne’ebé akontese ba Ministra Finansas konsidera hanesan kazu krime korrupsaun, tanba deskonfia iha konspirasaun entre ema boot balun iha Ministeriu Saude nian hodi fó liu Ministra Finansas ninia kaben atu suplay ekipamentus mediku nian.

Hanesan estudante ne’ebé agora estudu iha ensinu superior ami sei ezjize ba orgaun kompentente atu aselera lalais prosesu investigaun ba Ministra Finansas no rezultadu investigasaun tenke hato’o ba publiku hodi ema hotu bele hatene katak prosesu investigasaun la’o duni ho transparansia ga lae..?.
Naran              : Euclis Torracão
Estudante      : UNITAL
     
Alegasaun KKN hasoru Ministra Finansas ne’ebé aprova fundus ba ninia kaben injustisa boot. Tanba, Ministra Finansas uza ona ninia poder hodi hakat liu Lei. Klaru katak, nia (red-Ministra Finansas) viola ona Lei juridiku aprovizionamentu nian tanba kompaina ne’ebé suplay ekipamentus ne’e la eziste iha rai laran.

Ha’u hanoin iha prosesu ne’e akontese konspirasaun entre ukun na’in balun, ne’e duni Ministra Finansas husik liu ninia kaben nia kompaina atu suplay ekipamentus mediku nian. Ita bele dehan aktu ne’e iha indikasaun korrupsaun no abuzu de poder.

Korrupsaun hahalok ida ne’ebé la diak, bele estraga futuru nasaun se la iha kontrolu ne’ebé di’ak ba serbisu membru governu nian. Maski nune’e, atu justifika aktu korrupsaun presiza investigasaun klean no tenke hare husi parte barak hodi nune’e bele indetivika se loos mak komete iha aktu korrupsaun.

Relasiona ho kazu Ministra Finansas, Emilia Pires nian ne’ebé publika iha Jornal Tempo Semanal sita katak Ministra aprova fundus ba ninia kaben ne’e KAK presiza hala’o investigasaun profunda no la’o tuir dokumentus hirak ne’ebé Tempo Semanal fó sai iha sira nia jornal. Tanba, dokumentus hirak ne’e bele sai hanesan evidensia forte hodi hala’o alegasaun harosu Mimistra Finansas.

Hanesan estudante ha’u hanoin KAK tenke hala’o investigasaun iha tempu badak nia laran, no husu mós ba V Governu Konstituisaun tenke iha transparansia, labele halo auto defesa ba malu bainhira membru Governu ida hetan ona alegasaun.

Naran              : Armando de Carvalo
Estudante      : UNITAL

Atu liberta povu husi ki’ak no mukit ita persiza halakon kustume interese familiarismu no tenke hakribi KKN. 

Tanba, hahalok hirak ne’e bele fó ameasa boot ba povu no nasaun ida ne’e iha futuru. Relasiona ho alegasaun hasoru Ministra Finansas ne’ebé deskonfia aprova fundus ba ninia kaben hatudu momoos katak, prosesu aprova fundus ba nia kaben iha indikasaun korrupsaun no abuzu poder.

Atu kombate moras at ida ne’e, ha’u hanoin entidade hotu tenke kontribui, se lae korrupsaun bele buras ba bebeik no nasaun ida ne’e bele nakonu ho kurruptor sira. Realidade hatudu iha ona alegasaun bara-barak hasoru membru governu balun. Maibe, to’o ohin loron seidauk iha membru governu ida mak tama ba kadeia no ida ne’e hatudu katak ita seidauk seriu atu kombate korrupsaun. 

No comments: