Saturday 11 December 2010

Prokuradoria Jeral Hakat Neineik Maibe Konsege Investiga Alegasaun KKN Balun

Tempo Semanal-Dili

Iha Loron sia Fulan Dezembru hanesan Loron internasional ba moras KKN ne'ebe ataka barak liu maka servidor estadu sira. Iha Nasaun Timor Leste foin maka Ukun Aan iha tinan sanolu no balun Ukun seidauk to'o tinan lima maibe hahu riku matak ona tan ba virus KKN.

Tuir Nota de imprensa ne'ebe Prokuradoria jeral da Republika foo sa ba publiku dehan, "hosi fulan Janeiru to’o Novembru tinan 2010 ne’e, kazu korrupsaun 15 maka hetan akuzasaun no kazu 16 arkivadu, sura hamutuk kazu 31 mak investiga no remata tiha ona."

Mezmu nune'e prokuradoria Jeral da republika la foo hatene liu tan detallu kona ba kazu alegasaun kontra see no sala sa.

Maibe Komunikadu ne'e hatutan katak, "Iha fulan Novembru nia laran, ramata ona kazu 07 kona-ba korrupsaun, hosi kazu sira-ne’e, kazu 05 maka hetan akuzasaun no 02 arkivadu tiha."

Kazu ne'e daudaun ne'e mosu ona iha Tribunal maka alegasaun hasoru Vice Primeiru Ministru DR. Jose Luis Guterres no Ministru Negosiu Estranjeiru DR. Zacarias Albano da Costa. Maibe iha semana ruma kotuk Tribunal Distrital Dili rejeita akuzasaun hasoru Ministru Zacarias hodi haruka hikas ba Prokuradoria Jeral da Republika.

"Prokuradoria Republika Distritál Dili foti suspeisaun ba Juíz titulár kona-ba prosesu krime kona-ba hariku liuhosi dalan ilísitu (enrikesimentu ilísitu) no abuzu podér, ne’ebé envolve Vise-Primeiru Ministru no Ministru Negósiu Estranjeiru, tanba Juíz la simu akuzasaun Ministériu Públiku nian no ne’ebé nia hola tiha nu’udar baze ba nia desizaun hosi faktu polítiku sira-ne’ebé alega hosi defeza. Ministériu Públiku mós hatada rekursu hosi despaxu ne’e, tanba konsidra katak nia hatudu iha falla téknika ruma," esplika iha komunikado de imprensa loron 06/12/2010 ne'e.
Iha Primeiru Governu ninia laran iha Inspektor Jeral hodi haree ba lalaok naksalak hirak ne'e.

Maibe tan ba instituisaun ida ne'e iha Governu ninia mahon maka tuir mai estadu hamosu tan instituisaun Provedoria dos Direitus Humanus i Justica (PDHJ). Instituisaun ne'e halo ona investigasaun lubun ruma i ninia rezultadu submete hikas ba Prokuradoria Jeral da Republika hodi halo klean liu tan investigasaun hodi hato'o liu ba meja Verde.
Dezde Primeiru Governu Konstitusional mosu ona alegasaun KKN no instituisaun rua ne'e halo ona esforsu no investiga alegasaun sira ne'e.

Tan ba mos isu KKN ne'e sai hanesan komitmentu boot ida ba Primeiru Ministru IV Governu Konstitusional iha ninia kampanya eleisaun dahuluk husi kampu footebola Lospalos eko lia fuan, "se maka nauk lima puluh sen sai."

Governu Amp mos iha vontade atu salvaguarda osan povu ninian ne'e maka iha tinan kotuk hamosu tan ona Komisaun Anti Korrupsaun (KAK). Populasaun ne'ebe ladun kompriende lei KAK ninian dehan katak KAK la'os deit bele investiga maibe mos kaer, julga no kastigu korruptor sira. "Ha'u hein katak KAK sei kaer no sulan Korruptor sira ne'e ba kadeia bekora," dehan joven ida ne'ebe partisipa mos iha pawai maka organiza husi NGO LABEH iha loron sia fulan ne'e.

Juventude ne'e hamriik besik tasi ibun Palasiu do Governu ninia oin hodi hateke ba kaixaun ne'ebe lori husi LABEH so'e tama ba tasi laran ho hirus dehan, "Orsamentu do estdau ne'ebe aprova husi Parlamentu nasional ne'e boot tebe-tebes maibe hanesan amo Basilio do nasiomentu dehan katak osan bele boot maibe rezultadu ba dezenvolvimentu la iha."

No comments: