Tempo Semanal – Dili, 26/11/2012
Konferencia kona ba siria dala barak ona mak nasaun barak halo tiha ona maibe Timor Leste seidauk hetan konvite nune’e la participa maibe daudaun ne’e tuir lista konvite ne’ebe ne’e tempo Semanal hetan hatudu katak Timor Leste mos hetan oportunidade atu kontribui buat ruma ba paz iha Siria liu husi konferencia ne’ebe sei hala’o iha Maroko. Ministru Negosiu Estranjeiru Jose Luis Guterres ba Jornal ne’e hateten katak wainhira nia parte simu ona konvite maka Timor Leste preparadu atu hola parte hodi kontribui ba Paz hanesan principiu ida ne’ebe dekreta ona iha nasaun ne’e ninia konstituisaun.
“Se konvite ruma mai para konvida ita ba participa konferencia Siria nian ne’e, de serteza ita ba participa, “ dehan Ministru Negosiu Estranjeiru, Jose Luis Guterres.
Diplomata Timor Leste ne’e dehan ninia nasaun maske ki’ik maibe iha responsabilidade no direitu nune’e sempre pronto atu foo apoiu ba mundo nia hakmatek.
“Timor hakarak ne’e, ita kontribui para fatin tomak iha mundo iha paz, estabilidade I iha respeitu direitus umanus no mos demokrasia. Ita hanoin katak se ita bele foo kontribuisaun mezmu kee uituoan en termus de hanoin para sira bele hetan paz no estabilidade,” nia informa.
Lider Diplomata Timor Leste ne’e hatudu ninia sentiment triste ba situasaun funu iha rai siria. “situasaun iha Siria ne’e, funu kleur demais ona ne’ebe halo ema barak maka mate inklui ema inocentes, labarik sira no feto sira mos mate no terus ba funu,” Ministru ne’e ko’alia.
Nune’e ninia parte foo hanoin katak dalan negosiasaun maka bele lori solusaun di’akba problema siria.
“ita hanoin katak solusaun ba situasaun siria ne’e tenke liu duni husi dialogu entre partes tomak mak halo parte konflitu iha siria ninian.” Ministru negosiu Estranjeiru afirma nia pozisaun.
Nia hatutan katak, “Solusaun di’ak liu maka, solusaun ida ne’ebe la halo ema mate, la viola direitus umanus ne’ebe respeita ema tomak nia vida ne’e katak solusaun ida ne’ebe por via dialogu hodi bele hetan solusaun ida kee di’ak para povu tomak iha siria.”
Iha parte seluk Ministru Negosiu Estranjeiru Jose Luis Guterres kontente ho cesar fogo iha Gaza.
“Ita haree katak solusaun ne’ebe iha agora, solusaun ne’ebe diak ba parte povu palestina I komo povu Israel,” Jose Luis Guterres hatoo ninia laran kontente.
Nia parte elojia esforsu tomak husi Presidenti eziptu, Sekretariu Estadu Hillary Clinton ho Sekretariu Jeral ONU ninian ne’e halo mediasaun no apelu ba cesar fogo iha Gaza entre Hamas ho Israel.
“Ha’u hein cesar fogu ne’e bele la’o di’ak nagfatin no Ita mos hanoin ba ida ne’e katak solusaun ba ida ne’e la’os atraves de kilat musan maibe atraves de lia fuan ou atraves de dialogu no solusaun diplomatika ne’ebe povu rua ne’e bele hanesan, ida-idak iha ninia estadu I resoeita malu dentro das fronteira ne’ebe mutualmente rekinesida internasionalmente,” Jose Luis hateten.
Timor Leste iha relasaun di’ak ho parte Israel maske dezde tempu naruk ona nasaun ne’e rekuinese direitu auto determinasaun ba Povu Palestina no Rekuinese existencia Estadu Palestina.
“Timor Leste en jeral apoia povu palestina I ate porke ita mos iha estabelicimentu ona relasaun ho sira,” Nia dehan.
Jose Luis Guterres esplika, “Politika Timor Leste ne’e hahu kedan iha tempu resistencia ninian, ita rekuinese estadu Palestinia nian maibe Timor Leste mos respeitu nafatin existencia Israel nian hanesan estadu ida ne’ebe moris iha liberdade no paz ho fronteira ida ne’ebe rekuinesida internasionalmente. Embora ita nia politika oficial, ita apoiu nafatin direitu povu Palestina ba auto determinasaun ba independencia.”
Iha Tinan kotuk Palestina nia embaixador ba Australia mai iha Timor Leste hodi esplika situasaun iha sira nia rain ba Lideransa Timor Leste ninian. Nune’e mos embaixador Israel ne’ebe akreditadu mai Timor Leste iha momentu ruma liu ba mai to’o iha Konsellu dos Ministru hodi hato’o mos sira nia pozisaun.
No comments:
Post a Comment